Pamiętam jak dziś wjeżdżający na stacje pociąg ciągniony przez parowóz. Szum. Hałas. Tumany pary i dymu. Sadze fruwające w powietrzu. Robiło to niesamowite wrażenie. I do tego rodzice pilnujący, aby coś nie stało się. Aby nie podchodzić za blisko tej piekielnej maszyny.
Pamiętam również podróże pociągiem. Szczególnie ten dym, sadze i ostrzeżenia rodziców, aby nie wychylać się przez okno - groziło to wpadnięciem sadzy do oka. Ponadto sadze wpadały do przedziału i wszystko było brudne.
Praktycznie po każdej podróży ciuchy nadawały się do prania.
Podróże dzisiejsze w niczym nie przypominają tych z mojego dzieciństwa.
Są jednak jeszcze w Polsce miejsca, gdzie można przeżyć namiastkę tych czasów. Jednym z nich jest parowozownia w Wolsztynie, która w 2007 roku obchodziła swoje 100-lecie. Byłem wtedy i miałem możliwość zobaczyć 11 parowozów jadących jednocześnie pod parą - NIESAMOWITE WRAŻENIE.
A potem prezentacja modeli i modelek - zależnie jak kto woli.
Każdy parowóz wjeżdżał na obrotnicę [jedyne takie czynne urządzenie w Europie] robił obrót [prezentacja] i zjeżdżał - przypominało to modelkę lub model na wybiegu.
Poniżej przedstawiam te modelki/modele w stanie w roku 2007. Niestety nie wiem jaki jest ich los po 10 latach. Podejrzewam, że niektóre już nie zakopcą i nie pojadą. W wielu przypadkach przyczyną są względy finansowe - koszty przeglądów. Niestety władze województwa nie są tym zainteresowane - choć podobno ostatnio coś zmienia się.
A teraz czas przedstawić modelki lub modele.
Parowóz OK1-359
Został zbudowany w roku 1917 w Berlinie w zakładach Schwartzkopff. A więc dzisiaj ma 100 lat. 31 października 1945 roku po przebyciu 53359 km od ostatniej naprawy okresowej parowóz poddano naprawie średniej w MD Toruń Gł. Z dniem 6 stycznia 1946 roku Ok1-359 rozpoczęła swoją służbę w Iławie. Następnie stacjonowała jeszcze w Toruniu, Malborku, Grudziądzu, Poznaniu, Gnieźnie, Pile, Krzyżu i Międzyrzeczu, a od 20 marca 1989 jest w Wolsztynie. W roku 1945 parowóz ten posiadał kocioł zbudowany w 1922 roku w zakładach Hohenzollern Düsseldorf o nadciśnieniu pary 12 atmosfer. 31. grudnia 1969 na parowozie Ok1-359 zainstalowano kocioł zbudowany w zakładach Schwartzkopff Berlin w roku 1921 o numerze fabrycznym 7590 i numerze kolejowym 559. Z zachowanych dokumentów wynika, iż w czasie wojny dokonano przeglądu kotła 1. lipca 1942 roku. Miejsce przeglądu jest nieznane. Wiadomo jednak, że kocioł ten znajdował się też na parowozach Ok1-57 i od 12.07.1966 na Ok1-207. Przełożenia kotła dokonano w ZNTK Piła.
W Wolsztynie przedostatnią próbę wodną wykonano 15.04.1999 roku przy 1,2 Mpa. 1999. W sobotę 7. kwietnia 2001 minął termin rewizji okresowej (próba zewnętrzna i wewnętrzna). W czwartek 19. kwietnia 2001 została przeprowadzona próba parowozu w Wolsztynie i przedłużono termin kotła do 19. października 2001 roku. W piątek, 19.10.2001 parowóz ten odstawiono do Poznania, gdzie przebywał aż do 15 listopada 2005. Następnie trafił do Gniezna, gdzie został poddany naprawie głównej i ku uciesze wielu Miłośników Kolei wrócił do Wolsztyna w poniedziałek 20 listopada 2006 roku. Prowadząc nie tylko pociągi specjalne jeździł także "w planie na linii do Leszna". Niestety ostatni raz był pod parą podczas Parady Parowozów 2009. Termin rewizji zewnętrznej minął 31 maja 2009. Obecnie czeka na decyzję w sprawie rewizji.
Parowóz Ok1-359 był również gwiazdą filmową. Występował w wielu filmach. Między innymi w nagrodzonym Oskarem filmie "Pianista" Romana Polańskiego oraz w filmie "Pogranicze w ogniu".
Wjazd na wybieg.
Następna modelka albo model - zależnie czy nazywamy lokomotywą, czy parowozem.
Lokomotywa Tr12 – stosowane na PKP oznaczenie lokomotywy towarowej austriackiej serii 270, produkowanej w latach 1920-1927 w Austrii i w Polsce.
Konstrukcja parowozu wywodzi się z lokomotywy Tr 11 dla kolei austriackich z roku 1897. W 1917 skonstruowano odmianę tejże lokomotywy na parę przegrzaną (seria 270 kolei austriackich), a po I wojnie światowej podjęto jej seryjną produkcję dla kolei austriackich, czechosłowackich, jugosłowiańskich, rumuńskich, włoskich i polskich. PKP otrzymała 142 lokomotywy, z czego 60 sztuk zbudowano w warszawskiej Spółce Akcyjnej Budowy Parowozów.
Parowóz Tr12-25 w roku 2007 był jedynym zachowanym pojazdem serii i znajdował się w skansenie kolejowym w Chabówce.
Jaki jest jego los obecnie?????????????
Parowóz Tr5-65 trafił do Wolsztyna 3 maja 2002 roku z parowozowni w Jaworzynie Śląskiej. Od tej chwili jest on na stanie naszej parowozowni i jest wykorzystywany przede wszystkim do prowadzenia pociągów specjalnych. Jest to parowóz niemieckiej konstrukcji G8.1 zbudowany w 1921 w fabryce Orenstein&Koppel i ma numer fabryczny 8961. Po Drugiej Wojnie Światowej PKP przejęły 66 maszyn tej serii, które zostały zgrupowane w DOKP Wrocław i Katowice. Parowóz Tr5-65 stacjonował m.in. w MD Łazy i MD Legnica (1955, tu wykolejenie). W Niemczech parowozy te zakończyły pracę pod koniec lat 60 dwudziestego wieku, a na PKP został tylko Tr5-65, który w roku 2007 był jedynym czynnym egzemplarzem tej serii w całej Europie!
22 czerwca 1994 roku, po 22 latach stania "w krzakach", parowóz Tr5-65 został ponownie wpisany na inwentarz PKP, z przydziałem do Lokomotywowni Wałbrzych. Stacjonował on wówczas w skansenie w Jaworzynie Śląskiej. W 2007 roku jego stałym miejscem postoju był Wolsztyn, gdzie parowóz ten od czasu do czasu prowadzi pociągi specjalne. Tr5-65 został odbudowany, bo biorąc pod uwagę stan parowozu trudno tu mówić o naprawie, dzięki staraniom Dolnośląskiej DOKP, ZNTK w Pile. W ten oto sposób parowóz ten stał się ostatnim w Europie, ale za to w pełni sprawnym przedstawicielem licznej niegdyś serii.
Pierwsze modelki przedstawione. Może zna ktoś ich dzisiejszy los i uzupełni komentarzem. Zapraszam.
Za jakiś czas przedstawię kolejne modelki biorące udział w rocznicowej paradzie
w roku 2007.
Przedstawiając historie parowozów wykorzystałem informacje zawarte na stronie
www.parowozy.com.pl
oraz w Wikipedii.
